โรงกลั่นน้ำมันและโรงงานปิโตรเคมีของเอ็กซอนโมบิลกำลังติดตั้ง “โปรแกรมยกระดับเทคโนโลยีอัจฉริยะ” หลายอย่าง ตั้งแต่การรู้จำเสียงพูด (voice recognition) และการเรียนรู้ของเครื่อง (machine learning) ไปจนถึงการใช้พลังงานให้มีประสิทธิภาพอย่างชาญฉลาด โดยมุ่งลดการปล่อยก๊าซ ปรับปรุงความสามารถในการผลิต และเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานทั่วเอเชียแปซิฟิกและภาคพื้นอื่น ๆ
ดังตัวอย่างเช่น ในสิงคโปร์ เอ็กซอนโมบิลได้ปรับปรุงส่วนที่มีการปฏิบัติงานร่วมกันของโรงกลั่นน้ำมันและโรงงานปิโตรเคมีอย่างต่อเนื่อง เพื่อผลักดันให้เกิดประสิทธิภาพในการใช้พลังงาน และเพิ่มความปลอดภัยด้วยเทคโนโลยีอัจฉริยะ
เทคโนโลยีเหล่านี้มุ่งเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานในกิจกรรมการผลิต และสามารถช่วยให้เอ็กซอนโมบิลทำได้ตามแผนการลดการปล่อยก๊าซในปีพ.ศ.2568 ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่สอดคล้องกับเป้าหมายของความตกลงปารีส
ใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพด้วย “GEM”
การใช้พลังงานอย่างไรมีความสำคัญพอ ๆ กับวิธีการผลิตพลังงาน การใช้พลังงานอย่างฉลาดขึ้น จึงสามารถช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ได้
ประสิทธิภาพในการใช้พลังงานเป็นสิ่งที่เอ็กซอนโมบิลสิงคโปร์ให้ความสำคัญในการปฏิบัติงานมาตลอดสองทศวรรษที่ผ่านมา ส่วนที่มีการปฏิบัติงานร่วมกันของโรงกลั่นน้ำมันและโรงงานปิโตรเคมี ได้ปรับปรุงการใช้พลังงานให้ดีขึ้นถึงร้อยละ 25 หลังจากนำระบบจัดการพลังงานระดับโลก (GEMS) มาใช้ การปรับปรุงครั้งนี้เทียบเท่ากับการขจัดคาร์บอนที่ปล่อยจากรถจำนวนมากกว่า 5 แสนคันในเขตเมือง
โรงกลั่นน้ำมันที่สิงคโปร์เป็นโรงกลั่นที่ใหญ่ที่สุดของเอ็กซอนโมบิล
การปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงานอย่างต่อเนื่อง ไม่ได้เกิดจากการลงทุนด้านอุปกรณ์ต่าง ๆ เท่านั้น อย่างหน่วยผลิตพลังงานร่วมขนาด 440 เมกะวัตต์ ซึ่งผลิตความร้อนที่อุณหภูมิสูงและกระแสไฟฟ้าจากแหล่งเดียวกัน แต่ยังมาจากเทคโนโลยีที่สามารถควบคุมการทำงานระยะไกลได้ดียิ่งขึ้นในทันที และการจัดการตัวแปรในระหว่างการปฏิบัติงาน
ทีมงานหลายทีมในสิงคโปร์ ยังได้นำเทคโนโลยีดิจิทัลขึ้นไปใช้บนท้องฟ้า โดยใช้โดรนสำหรับการตรวจสอบหอขนาดใหญ่ และบินภายในถังพักต่าง ๆ
ซึ่งหมายความว่าพนักงานไม่จำเป็นต้องปีนขึ้นไป หรือทำงานในโครงสร้างเหล่านี้เป็นเวลานาน ๆ อย่างแต่ก่อนอีกต่อไป จึงเพิ่มความปลอดภัยและความสามารถในการผลิต
การปรับปรุงเพื่อซ่อมบำรุงอุปกรณ์เหล่านี้ ยังส่งผลให้การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพและวางใจได้มากขึ้น และลดการปล่อยก๊าซอีกด้วย
การพัฒนาที่ชาญฉลาดทั่วโลก
ที่โรงกลั่นน้ำมันเอสโซ่ศรีราชาในประเทศไทย บริษัทได้ผสมผสานเทคโนโลยีอัจฉริยะ เข้ากับการปฏิบัติงานที่ชาญฉลาดยิ่งขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดการปล่อยก๊าซ
พนักงานใช้โดรนและหุ่นยนต์ในกระบวนการตรวจสอบและปฏิบัติงานซ่อมบำรุง ส่งผลให้มีความปลอดภัยเพิ่มขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
มีการใช้โดรนตรวจสอบปล่องเตา ขณะที่เครื่องมือในการผลิตแบบดิจิทัลจะควบคุมการทำงานของอุปกรณ์ทั่วทั้งโรงงานแบบเรียลไทม์
แต่ไม่ใช่แค่ภาคพื้นเอเชียแปซิฟิกเท่านั้นที่ได้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัล
วิศวกรและผู้เชี่ยวชาญทางเทคโนโลยีที่เอ็กซอนโมบิล กำลังใช้ซอฟต์แวร์รุ่นล่าสุดในการช่วยงาน รวมถึงปัญญาประดิษฐ์ เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพในการผลิตที่โรงงานปิโตรเคมีและโรงกลั่นน้ำมันทั่วโลก
เช่นเดียวกับคนขับรถที่เปิดเครื่อง GPS นำทางการจราจร หรือการใช้สมาร์ตโฟนจัดระเบียบชีวิตในแต่ละวัน พนักงานที่ปฏิบัติงานในโรงกลั่นน้ำมันของเอ็กซอนโมบิลที่บาตันรูจและเบย์ทาวน์ในสหรัฐอเมริกา กำลังนำร่องการใช้เครื่องมือใหม่ ๆ ที่ชาญฉลาด สามารถแนะนำสภาพการทำงานได้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น หรือแยกให้เห็นการปรับปรุงที่จำเป็นต่อการตัดสินใจในโรงงาน ความก้าวหน้าเหล่านี้สามารถลดการใช้พลังงาน และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ต่อไปนี้คือความก้าวหน้าอีกสามประการ ที่กำลังพัฒนาหรือทดสอบการใช้งานทั่วโลก เพื่อปฏิวัติการผลิตพลังงานและเคมีภัณฑ์
นั่นอะไรอยู่บนท้องฟ้า? “คอมพิวเตอร์วิทัศน์” เพื่อการเรียนรู้ สามารถบอกเราได้
ลองจินตนาการถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่สามารถตรวจหาและลดการปล่อยก๊าซที่มองเห็นได้อย่างฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM) วิศวกรได้เปลี่ยนแนวคิดที่กล้าท้าทายนี้ให้เป็นจริงด้วย “คอมพิวเตอร์วิทัศน์” เพื่อการเรียนรู้ ซึ่งเป็นโปรแกรมที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติงานในโรงงานปิโตรเคมีสามารถ “เห็น” ด้วยความสามารถของคลังข้อมูลขนาดใหญ่ขององค์กร (Big Data) และลดการปล่อยก๊าซที่มองเห็นได้อย่างการเผาก๊าซส่วนเกินทิ้ง ด้วยการปรับปรุงสภาพการปฏิบัติงาน เทคโนโลยีจะมีส่วนช่วยให้เอ็กซอนโมบิลลดการปล่อยก๊าซที่มองเห็นได้อย่างการเผาก๊าซส่วนเกินทิ้ง ตลอดจนการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่อาจจะเกิดขึ้น
พบกับโซเฟีย ผู้ช่วยปฏิบัติงานอัจฉริยะของเอ็กซอนโมบิล
ในแต่ละวัน ผู้ช่วยอัจฉริยะในชื่อว่า โซเฟีย ซึ่งเป็นภาษากรีกแปลว่า “สติปัญญา” จะค้นหาและวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมหาศาล เรื่องต่าง ๆ อย่างอัตราการผลิตน้ำมันดิบและแรงดันในระบบโรงงาน เพื่อช่วยให้โรงกลั่นน้ำมันปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ สามารถผลิตได้มากขึ้น แต่ใช้พลังงานน้อยลง จึงช่วยลดการปล่อยก๊าซในกระบวนการผลิต
โซเฟียใช้ปัญญาประดิษฐ์และซอฟต์แวร์รู้จำเสียงพูด สนับสนุนผู้ปฏิบัติงานในห้องควบคุม โดยช่วยให้พวกเขาดำเนินการผลิตเชื้อเพลิงมูลค่าสูงและเคมีภัณฑ์ได้อย่างเหมาะสมที่สุดในแต่ละวัน เมื่อผู้ปฏิบัติงานถามคำถามสำคัญบางประเด็นกับโซเฟีย ก็จะสามารถระบุได้ว่าอุปกรณ์ชิ้นไหนทำงานได้ไม่เต็มที่ เช่น หน่วยกลั่นกำลังไม่ทำงานในอุณหภูมิที่เหมาะสมที่สุด มันยังตรวจหาโอกาสที่จะเร่งการผลิตได้อีกด้วย ที่สำคัญที่สุด โซเฟียเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง หมายความว่ายิ่งช่วยพนักงานที่ปฏิบัติงานมากเท่าไร ก็ยิ่งมีประสบการณ์ในการตอบคำถามมากขึ้นเท่านั้น
เดินตาม “เส้นทางอัจฉริยะ (SmartLane)” ของปัญญาประดิษฐ์
การผลิตวัตถุดิบที่จำเป็นสำหรับผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น หน้ากากอนามัย เสื้อคลุมผ่าตัด และผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดมือ ต้องอาศัยการปรับอย่างรวดเร็ว เพื่อรักษาอุณหภูมิให้เหมาะสมที่สุด และคงความเร็วของปฏิกิริยาทางเคมีได้ทันที ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมวิศวกรของเอ็กซอนโมบิลจึงพัฒนา “สมาร์ตเลน” ขึ้นมา เช่นเดียวกับ GPS ที่นำทางผู้ขับขี่รถยนต์ไปบนเส้นทางที่ตรงที่สุด หลีกเลี่ยงการจราจรที่ทำให้ชักช้า นี่คือสิ่งที่ “สมาร์ตเลน” ทำให้เช่นเดียวกัน แต่แทนที่จะคำนวณเส้นทางต่าง ๆ กลับแสดงให้ผู้ปฏิบัติงานเห็นถึงระดับที่เหมาะสมที่สุดของส่วนผสมทางเคมีที่จำเป็นต่อการผลิตผลิตภัณฑ์เฉพาะอย่าง ผลลัพธ์ก็คือโรงงานที่ใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ มีการปฏิบัติงานอย่างเหมาะสมที่สุดอยู่เสมอ จะสามารถประหยัดพลังงานและเวลา ซึ่งในที่สุดแล้ว เมื่อเทียบกับการปฏิบัติงานในปัจจุบัน จะมีศักยภาพในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของเอ็กซอนโมบิล
มองไปข้างหน้า
การลดการปล่อยก๊าซในระดับโลกจะต้องใช้นวัตกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน ได้แก่ การดักจับและกักเก็บคาร์บอนที่ทำในระดับใหญ่ขึ้น เชื้อเพลิงชีวภาพที่ปล่อยก๊าซน้อยลง และเทคโนโลยีการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ อุปกรณ์อัจฉริยะอย่างคอมพิวเตอร์วิทัศน์ โซเฟีย และสมาร์ตเลน เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามจากหน่วยงานแห่งนี้ และกำลังเป็นเครื่องมือสำคัญที่จำเป็นสำหรับพนักงาน เพื่อให้ทำงานได้มากขึ้น และใช้พลังงานน้อยลงมากอีกด้วย การจะทำอย่างนั้นได้ ต้องอาศัยเครื่องมือเหล่านี้ที่กำลังกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิธีแก้ปัญหาการผลิตด้วยการใช้พลังงานให้มีประสิทธิภาพ
เรียนรู้เพิ่มเติมว่าเอ็กซอนโมบิลทำอะไรบ้างในการมุ่งสู่ อนาคตของการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพและมีคาร์บอนลดลง
